Ksiądz infułat Dariusz Raś, archiprezbiter Bazyliki Mariackiej w Krakowie pod koniec ubiegłego roku zwrócił się do Krakowskiej Kongregacji Kupieckiej z prośbą o włączenie się do akcji budowy nowych organów dla Bazyliki Mariackiej. Rada Krakowskiej Kongregacji Kupieckiej na wniosek zarządu postanowiła sfinansować jedną z piszczałek. Właśnie w poniedziałek, 14 września 2020 r. do Krakowa przyjechała pierwsza z ciężarówek, która z Austrii przywieziono pierwszą partię części instrumentu. W środę przyjedzie kolejna partia części. – Przez około pół roku będzie instalowany instrument – mówi archiprezbiter Dariusz Raś. – W tym czasie będzie ograniczony dostęp do Bazyliki, bowiem części organów na razie złożone zostaną pod chórem. Ale już się cieszę na przyszłoroczne brzmienie instrumentu. Bardzo dziękuję krakowskim kupcom za ofiarność.
W 2015 roku na wniosek Parafii Mariackiej w Krakowie Archidiecezjalna Komisja Muzyki Kościelnej dokonała oceny stanu instrumentarium bazyliki Mariackiej. Potwierdzono zgłaszane od kilku lat przez naszych organistów oraz innych muzyków opinie o złym stanie i jakości mariackich organów głównych, dlatego podjęto decyzję o ogłoszeniu konkursu na renowację instrumentu głównego i średniego.
Do konkursu zaproszono kilka renomowanych firm europejskich: z Austrii Rieger, z Holandii van den Heuvel, z Niemiec Eule, Mühleisen oraz Hammer, ze Szwajcarii Kuhn oraz Metzler. Chęć podjęcia się tego projektu w zaproponowanym terminie wyraziło cztery firmy, które przedstawiły swoje projekty. Oferty te poddano gruntownej analizie. Dokonano również oglądu najnowszych instrumentów w kilku krajach Europy wybudowanych przez firmy uczestniczące w konkursie, takich, które zbliżone są do projektu w bazylice Mariackiej. Ostatecznie najwyższe uznanie zyskała austriacka firma Rieger Orgelbau z siedzibą w Schwarzach.
Nie bez znaczenia jest fakt, że Rieger to obecnie jedna z najlepszych na świecie firm budujących organy. W swoim dorobku posiada instrumenty m.in. w wielu katedrach na całym świecie, a także salach koncertowych, jak choćby Filharmonia Wiedeńska czy Paryska. Współfundatorem nowego instrumentu oraz całego projektu rewitalizacji przestrzeni muzycznej w kościele jest krakowska firma informatyczna Comarch SA.
Nasz instrument główny posiadał będzie docelowo 62 głosy, w tym 7 zabytkowych pochodzących ze starszych mariackich instrumentów. Zachowane zostaną najstarsze głosy: Flet Major 8’ oraz Flet Minor 4’ pochodzące z 1800 roku, podobnie jak klasycystyczna szafa organów. W opinii ekspertów głosy te charakteryzuje szlachetne brzmienie oraz wysoka jakość materiału i wykonania.
Prace nad projektem rewitalizacji instrumentarium bazyliki Mariackiej przebiegają pod nadzorem Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie, oraz przy opiniowaniu Wojewódzkiej Rady Ochrony Zabytków.
15 grudnia 2018 roku poświęcone i oddane do użytku zostały 14-głosowe organy w prezbiterium. W wyniku obecnej restauracji powstałe w 1912 roku organy średnie autorstwa Kazimierza Żebrowskiego odzyskały pierwotny blask i szlachetne brzmienie. Prowadzą nas teraz do modlitw swoją doskonałą, aksamitną melodią, o czym można przekonać się codziennie podczas liturgii w bazylice.
Trzeba pamiętać również, że w nawie południowej kościoła Mariackiego istnieje dobrze zachowany trzeci instrument bazylikowy 8-głosowy pozytyw Falla (z końca XIX wieku). To on towarzyszy celebracjom przy cudownym Krzyżu. Niedawno zakończyliśmy jego przegląd techniczny.
Każdy może wesprzeć nasz program rewitalizacji trzech instrumentów mariackich. Zapraszamy!