W środę 20 listopada 2019 r. Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu monety kolekcjonerskie „Hołd pruski” i „Hołd ruski” . Nowe monety są przypomnieniem wizji historii malarza Jana Matejki oraz ważnych wydarzeń z dziejów Polski. W piątek 22 listopada w Muzeum Narodowym w Krakowie odbyła się uroczysta prezentacja monet. Uczestniczyli w niej prezes Wiesław Jopek i rzecznik prasowy KKK Marian Satała. Prezentacja odbyła się w sali Hołdu pruskiego w galerii Sukiennice. Gospodarzem wydarzenia byli prof. Adam Glapiński, prezes Narodowego Banku Polskiego i Katarzyna Basiak-Gała, dyrektor Oddziału Okregowego NBP w Krakowie.
– W twórczości Mistrza Jana motyw polskich zwycięstw nad państwami, które potem dokonały zaborów, był obecny od pierwszych, młodzieńczych jeszcze dzieł. Już w 1853 r. stworzył niewielki obraz sztalugowy „Carowie Szujscy przed Zygmuntem III”, który przypominał o klęsce Moskwy w wojnie z Polską na początku XVII wieku – pisze Henryk Litwin w folderze emisyjnym NBP.
Przypomniał, że jeszcze później Matejko zaplanował dwa obrazy, których wspólnym motywem było przedstawienie obcego władcy na klęczkach, w geście hołdu składanego polskiemu królowi. W 1882 r. został ukończony „Hołd pruski”, przedstawiający przysięgę lenną księcia pruskiego Albrechta Hohenzollerna składaną Zygmuntowi Staremu w Krakowie w 1525 r.
Dziesięć lat później Matejko zaplanował stworzenie kolejnego wielkiego malowidła historycznego, przedstawiającego hołd złożony Zygmuntowi III przez wziętego do niewoli cara moskiewskiego Wasyla Szujskiego i jego dwóch braci, co miało miejsce w Warszawie w 1611 r. – czytamy w folderze.
Na rewersie monety „Hołd pruski” widnieje wizerunek fragmentu obrazu Jana Matejki pod tym samym tytułem ze zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu. Natomiast na rewersie monety „Hołd ruski” znajduje się wizerunek fragmentu obrazu Jana Matejki Carowie Szujscy na sejmie warszawskim ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie.
Na awersach monet umieszczono stałe elementy monet: wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, nominał, napis „Rzeczpospolita Polska” i rok emisji.